Η "κατάρα" του βασιλιά Καζίμιρ Δ' της Πολωνίας

Η σαρκοφάγος του βασιλιά Καζίμιρ Δ' στο Παρεκκλήσι του Τιμίου Σταυρού

 

Ο Καζίμιρ Δ' της Πολωνίας από τον Οίκο των Γιαγκελλόνων (Casimir IV Andrew Jagiellonian) ήταν ένας από τους πιο επιτυχημένους ηγεμόνες της Πολωνίας, ο οποίος, έχοντας νικήσει τους Τεύτονες Ιππότες στον Δεκατριετή Πόλεμο (1454-66), ανέκτησε μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Πολωνίας στα ανοιχτά της Βαλτικής Θάλασσας, την πόλη της Πομερανίας.

Υπό την επίμονη κυριαρχία του, η δυναστεία των Γιαγκελλόνων έγινε ένας από τους κορυφαίους βασιλικούς οίκους στην Ευρώπη. Μετά το

θάνατό του το 1492, η σύζυγος του, Ελισάβετ της Αυστρίας, ανέθεσε στον Γερμανό γλύπτη Veit Stoss να φτιάξει έναν τάφο για τον νεκρό βασιλιά. Ο Καζίμιρ ενταφιάστηκε στο παρεκκλήσι του Τιμίου Σταυρού του Καθεδρικού Ναού της πόλης Βάβελ στην Κρακοβία και, το 1496, ο Stoss ολοκλήρωσε τον τάφο. Στον ίδιο τάφο δίπλα στον σύζυγό της, ενταφιάστηκε και η Ελισάβετ όταν πέθανε το 1505.

Καζίμιρ Δ'

 

Ο τάφος του Καζίμιρ είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά κομμάτια της ύστερης γοτθικής τέχνης. Η σαρκοφάγος είναι κατασκευασμένη κυρίως από κόκκινο μάρμαρο από την πόλη Adnet, κοντά στο Σάλτσμπουργκ. Από πάνω της υπάρχει ένα κουβούκλιο με περίτεχνες καμάρες από ασβεστόλιθο, που στηρίζεται σε μαρμάρινους πυλώνες, των οποίων τα κιονόκρανα είναι διακοσμημένα με βιβλικές σκηνές. Στην κορυφή της σαρκοφάγου υπάρχει ένα ολόσωμο γλυπτό ομοίωμα του βασιλιά, ο οποίος εμφανίζεται να βρίσκεται σε αγωνία και ντυμένος με μανδύα κληρικού, που χρησιμοποιούσαν μόνο στις στέψεις. Στα πλευρά της σαρκοφάγου βρίσκονται τα οικόσημα των βασιλείων και των εδαφών του Καζίμιρ.

Το 1973, ο Αρχιεπίσκοπος της Κρακοβίας, Κάρολ Βοϊτύλα, ο μετέπειτα Πάπας Ιωάννης Παύλος Β', έδωσε την άδεια να ανοιχτεί ο τάφος του Καζίμιρ και της Ελισάβετ και λίγο αργότερα, για πρώτη φορά μετά από σχεδόν πεντακόσια χρόνια, μια ομάδα δώδεκα επιστημόνων μπήκε στον βασιλικό θόλο. Στόχος τους ήταν να εξετάσουν το περιεχόμενο του τάφου προκειμένου να αξιολογηθεί ο καλύτερος τρόπος αποκατάστασης και συντήρησής του. Μέσα, βρήκαν σάπια ξύλινα φέρετρα και τα λείψανα του βασιλιά και βασίλισσας. Ακολούθησαν εργασίες αποκατάστασης και, μόλις ολοκληρώθηκαν, το βασιλικό ζευγάρι ενταφιάστηκε εκ νέου με μια τελετή που πραγματοποιήθηκε στον καθεδρικό ναό στις 18 Σεπτεμβρίου 1973.

πηγή

Τους μήνες που ακολούθησαν το άνοιγμα του τάφου, μια μυστηριώδης ασθένεια άρχισε να ταλαιπωρεί τους ερευνητές που μπήκαν στον τάφο και άρχισαν να πέφτουν νεκροί ο ένας μετά τον άλλο. Το πρώτο θύμα ήταν ένας αρχιτέκτονας από το Βάβελ, ο οποίος πέθανε από εγκεφαλικό την άνοιξη του 1974. Αμέσως μετά, πέθανε ο ειδικός στις εργασίες συντήρησης. Η αιτία θανάτου ήταν παρόμοια. Σύντομα, ακολούθησαν και άλλοι πρόωροι θάνατοι και, μέσα σε λίγους μήνες, οι δέκα από την ομάδα των δώδεκα ήταν νεκροί. Οι θάνατοι συνεχίστηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεκαπέντε εργάτες που μπήκαν στον τάφο για τις εργασίες άρχισαν να αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και απεβίωσαν.

Οι μυστηριώδεις θάνατοι συγκρίθηκαν με τη διάσημη κατάρα του Τουταγχαμών, όταν αρκετοί άνθρωποι που βεβήλωσαν τον τάφο του Φαραώ πέθαναν μέσα σε λίγα χρόνια. Παρά τις φήμες για μια φαινομενική "κατάρα των Γιαγκελλόνων", οι ερευνητές τόνισαν ότι οι θάνατοι θα μπορούσαν να προκληθούν από έναν μύκητα, τον Aspergillus flavus, που είναι γνωστό ότι βρίσκεται σε κτίρια που έχουν υποστεί ζημιά από την υγρασία. Ο μύκητας εκκρίνει πολυάριθμες τοξικές χημικές ουσίες γνωστές ως αφλατοξίνη που μπορεί να οδηγήσει σε οξεία ηπατίτιδα, ανοσοκαταστολή, καρκίνο και ουδετεροπενία. Προτάθηκε ότι τα μέλη της ομάδας των εργασιών είχαν εισπνεύσει τα τοξικά σπόρια του μύκητα όταν μπήκαν στον τάφο και αρρώστησαν.

Οι μύκητες Aspergillus είναι γνωστό ότι ζουν σε νεκρά σώματα και σε σώματα σε αποσύνθεση, και έχουν ανιχνευθεί σε αρχαίες αιγυπτιακές μούμιες. Ο Αιγύπτιος γιατρός Δρ. Ezzeddin Taha ισχυρίστηκε ότι τα αρχεία υγείας πολλών από τους εργάτες που εκτέθηκαν στην "κατάρα της μούμιας" ήταν συμβατά με μόλυνση από Aspergillus. 

 

Ωστόσο, οι ερευνητές δυσκολεύτηκαν να εντοπίσουν τυχόν θανάτους που να προέρχονται από έναν μικροοργανισμό από μια μούμια ή έναν τάφο. Αν οι εργάτες είχαν λάβει θανατηφόρες δόσεις της τοξίνης, θα είχαν πεθάνει γρήγορα και δε θα περνούσαν μήνες ή και χρόνια, όπως αναφέρθηκε μεταξύ των θυμάτων της κατάρας του βασιλιά Τουταγχαμών.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα στοιχεία που συνδέουν τους θανάτους με τους μύκητες Aspergillus είναι αδύναμα. Τα κλινικά συμπτώματα σε όσους προσβλήθηκαν ήταν συχνά ασαφή και ελάχιστα τεκμηριωμένα. Κανένας από αυτούς τους ανθρώπους δεν υποβλήθηκε σε αυτοψία και δεν υπάρχουν παθολογικά στοιχεία που θα μπορούσαν να αποδείξουν την εισβολή του Aspergillus στον ιστό.

Παρά την έλλειψη στοιχείων, η θεωρία του μύκητα εξακολουθεί να διαδίδεται από πολλούς συγγραφείς. Το 1989, ο δημοσιογράφος από την Κρακοβία Zbigniew Święch δημοσίευσε ένα βιβλίο -που έγινε best seller- με τίτλο "Curses, Microbes and Scholars", όπου αφηγήθηκε την ιστορία των εγκαινίων του τάφου του Καζίμιρ και ερεύνησε το μυστήριο γύρω από τους θανάτους.

Δείτε επίσης: ΑΝΟΙΚΤΕΣ ΠΛΗΓΕΣ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ (38η συνέχεια, "Παγωμένο" το χωριό)

Πηγή